ضرورت تبیین تعلیم و تربیت اسلامی

ورود تعلیم و تربیت جدید به ایران و ظهور پیش درآمدهای اجتماعی و اقتصادی مقتضی آموزش و پرورش نوین که مشتمل بر نقد و خرده گیری بر تربیت سنتی و از جمله تربیت اسلامی بود، تردیدهایی را در باب ضرورت، امکان و کارآمدی تربیت اسلامی برانگیخت. این امر بررسی تربیت اسلامی به عنوان یک موضوع سیاسی ـ فرهنگی مستقل را در محافل دینی موجب گردید. با پیروزی انقلاب اسلامی این مبحث به صورت جدی تری در محافل علمی مطرح شد و چالش ها و تردیدهایی در مورد کارآمدی آن بروز یافت. مهم ترین ریشه های این تردید را می توان در غفلت از تعارض مبانی تربیت اسلامی با تربیت فن آورانه، فقر بنیادین در حوزه ی تئوری پردازی در باب تربیت اسلامی، کم توجهی به تحقیقات فلسفی ـ نظری، و اقدامات عجولانه و بی بنیاد، جستوجو کرد. با این همه، می توان ادعا کرد که مهم ترین مسأله ـ که بنیاد دیگر مباحث است ـ «تبیین مفهومی تربیت اسلامی» است که تاکنون توجه چندانی به آن نشده است; ضرورت طرح این مسأله آنگاه بیش تر هویدا می شود که بدانیم تربیت دارای ماهیتی هنجارین است و با متصف شدن آن با وصف اسلامی به دلیل گوناگونی معنایی اسلام، قرائت ها و تفاسیر متعددی می پذیرد و انضمام راهبردها و توصیه های متفکران مسلمان بر دیگر حوزه های زندگی بشر، چالش های جدی، در پی خواهد داشت.